Kompozycje zapachowe naturalne vs. syntetyczne
Kompozycje zapachowe naturalne vs. syntetyczne
Kilkadziesiąt lat temu nie do pomyślenia było, aby perfumy były tworzone w laboratorium. Perfumiarz musiał posiadać wiedzę botanika i odpowiednio poddać ekstrakcji kwiaty, korę czy liście, aby uzyskać interesującą go nutę zapachową. Dopiero pod koniec XIX wieku zaczęto zastępować naturalne składniki takie, jak na przykład drzewo różane, jego syntetycznymi odpowiednikami. Pierwszym syntetycznym związkiem, który znalazł zastosowanie w produkcji perfum, była kumaryna; do dnia dzisiejszego jej słodką nutę wyczujemy w sporej ilości kompozycji.
Czym są kompozycje zapachowe?
Kompozycje zapachowe to specjalne mieszanki substancji chemicznych, które mają na celu zaperfumowanie produktu kosmetycznego (kremu, balsamu, mleczka, mydła, a także świecy czy soli kąpielowych). Kompozycje są powszechnie stosowane w produktach kosmetycznych. Zazwyczaj są stosowane w ilościach od 0,1 do 0,5%.
Kompozycje zapachowe składają się z czystych związków chemicznych pochodzenia naturalnego lub otrzymanych na drodze syntezy chemicznej. Substancje te mogą być identyczne z naturalnymi.
W odróżnieniu od olejków eterycznych kompozycje zapachowe nie mają właściwości aromaterapeutycznych, dzięki czemu mogą być stosowane przez osoby, które z różnych względów, nie mogą stosować olejków eterycznych. W tej chwili 2/3 wszystkich substancji zapachowych, stosowanych w perfumach (kompozycjach zapachowych), jest efektem pracy laboratoriów.
Składniki syntetyczne, poza doskonałym zapachem, są trwalsze i mocniejsze, a przy tym sporo tańsze od swoich naturalnych odpowiedników. Dodatkowo, w niektórych przypadkach, są korzystniejsze z ekologicznego punktu widzenia. Zasadniczą różnicę pomiędzy zapachami naturalnymi a syntetycznymi stanowi sposób ich otrzymywania. Składniki naturalne pozyskiwane są z różnych części roślin czy wydzielin zwierząt. W procesie tym wykorzystywane i niszczone są często gatunki egzotyczne, rzadkie, chociażby libański cedr, drzewo sandałowe czy drzewo argonowe.
Problem stanowi także skala, w jakiej są one wykorzystywane. Do otrzymania jednego kilograma olejku jaśminowego potrzebna jest ekstrakcja 750 kg(!), a niekiedy tony płatków tego kwiatu. Sam zbiór kwiatów jest utrudniony ze względu na ich bardzo delikatną strukturę. Koszt czystego olejku jaśminowego jest tak duży, że jest on często magazynowany w sposób właściwy raczej sztabkom złota, niż perfumom – w szafach pancernych.
Inną kategorią problemów obarczone jest otrzymywanie składników pochodzenia zwierzęcego, jak piżmo czy ambra. Wiąże się ono z torturowaniem zwierzęcia w celu pozyskania odpowiedniej wydzieliny. Naturalne piżmo jest wydzieliną gruczołów przyodbytowych gatunku jelenia zamieszkującego górzyste obszary Azji. Jakość pozyskiwanego surowca związana jest z wysokością, na której żeruje dany osobnik. Stężone piżmo nie ma zbyt atrakcyjnego zapachu; jest ono podobne do woni amoniaku. Dopiero odpowiednie jego rozcieńczenie wydobywa jego słodką, pudrową nutę. Zapach ten zyskał przez lata ogromną popularność, która doprowadziła gatunek jelenia piżmowego na skraj wyginięcia.
Syntetyczne kompozycje zapachowe składają się z syntetycznych materiałów. Paleta składników jest tak obszerna, że daje nieskończone możliwości tworzenia dowolnych nut zapachowych. Składniki stosowane w syntetycznych zapachach, zostały wytworzone w chemicznych procesach (głównie z ropy naftowej). Często są to również naturalne substancje o zmodyfikowanej strukturze chemicznej. Syntetyczne, aromatyczne surowce mogą więc należeć do kategorii: chemicznie modyfikowanych naturalnych surowców, substancji identycznych z naturalnymi lub aromatycznych substancji chemicznych, które nie występują w przyrodzie.
Nazwa INCI: Fragrance, Parfum
Naturalne kompozycje zapachowe wykonane są wyłącznie z naturalnych związków aromatycznych, zgodnych z definicją IFRA. (Według Międzynarodowego Stowarzyszenia Producentów Zapachów (IFRA) naturalne surowce aromatyczne to te, które zostały określone w normie ISO 9235 oraz substancje, które są z nich wyizolowane za pomocą czysto fizycznych metod. Naturalne związki aromatyczne wytwarza się przez fizyczne ekstrahowanie lotnych frakcji z roślin bez ich chemicznej modyfikacji. Składnikami stosowanymi w naturalnych kompozycjach mogą być olejki eteryczne, oleożywice, destylaty, frakcje, absoluty itp. Wszystkie składniki są fizycznie uzyskiwane z roślin bez zmiany ich struktury chemicznej. Składniki naturalnej kompozycji zapachowej mogą pochodzić z dowolnego, naturalnego źródła. Na przykład naturalna kompozycja morelowa może zawierać naturalne aromaty z różnych roślin, innych niż morela. Naturalne substancje zapachowe są odpowiednie do stosowania w produktach, w których pożądane jest unikanie stosowania materiałów syntetycznych.